JA-NEE-GEEN MENING
Hoeveel mensen zouden de Europese Grondwet hebben gelezen en begrepen? Zelf heb ik maar een paar van de vierhonderdzoveel artikelen gelezen en vastgesteld dat ik daar niet echt wijzer van werd. Verontrustend vind ik het dat deskundigen van naam, als het op concrete punten aankomt, elkaar nogal eens tegenspreken. Opmerkelijk is ook dat voor- en tegenstanders het over één ding wel eens zijn: de tekst is zo complex en veelomvattend dat het gevaar bestaat dat de uitslag van de stemming straks niet wordt bepaald door wat men vindt van de inhoud
– voor zover die voor een normaal mens te begrijpen is – maar dat de mensen het referendum vooral zullen gebruiken om hun gebrek aan vertrouwen in de Nederlandse overheid kenbaar te maken.
In Netwerk adviseerde zondagvond een ‘voorlichter’ het kabinet de voor propaganda nog beschikbare euro’s niet meer te besteden aan een ja-campagne in Nederland – dat is toch weggegooid geld – maar aan het steunen van een nee-campagne in Frankrijk. Als Frankrijk nee stemt, maakt het namelijk niet meer uit wat de Nederlandse kiezer ervan vindt.
Met het zogenaamde folderen maakt men zich hoe dan ook belachelijk. Martin Bril schreef er zaterdag in de Volkskrant een prachtige column over. Een paar fragmenten:
“ ‘Waar is Maxime?’ vroeg Jozias toen hij Boris de hand had geschud. Geen idee. Maar daar was Maxime al, moeilijk te herkennen, want hij had zijn colbertje uitgetrokken en vervangen door een gifgroen windjack met CDA-reclame op de rug en zijn das afgedaan. Over zijn overhemd droeg hij een oranje pullover, ook van het CDA, en hij had een hele ploeg christelijke jongeren bij zich, allen in groene T-shirts en allen van dezelfde snit: timide, bleek, serieus. Ze sjouwden met grote dozen, vol folders. ‘Ik ben er, hoor’, begroette Maxime zijn collega’s, ‘we kunnen beginnen.’ […] Naarmate de groep dieper in Hoog Catharijne doordrong, werd het drukker om hen heen, en steeg de stemming van bedaard jolig naar het al wat uitgelatener niveau van een schoolreisje. De gêne hadden de hoofdrolspelers achter zich liggen en de om het gezelschap heen draaiende media schiepen een vertrouwde sfeer; alsof een stuk Binnenhof zich even naar Utrecht had verplaatst om in eensgezinde gezelligheid argeloze burgers te vangen, van een folder en een praatje (en desnoods een handtekening) te voorzien en vervolgens snel weer aan hun lot over te laten. Het meeste nog leek de hele onderneming op een reusachtige stofzuiger die van voren het volk opzoog en van achteren weer uitblies. Niets mis mee, maar zinloos.”
Ook Remco Campert liet zich in de Volkskrant door het folderen inspireren.
“Op een winderige middag vergezel ik drs. Mallebrootje bij zijn folderactiviteiten in de Haag­se binnenstad. De folders die hij een voor een uit een grote zijtas haalt en voorbijgangers in de han­den drukt, laten weten dat de Lijst Mallebrootje nee zegt tegen de Europese Grondwet.
`Laat u niet besjoemelen’, roept het bekende Tweede-Kamerlid uit Elst, tevens voorstander van een harde hand voor weekdieren. Soms verklaart hij zich nader te­gen de weinige passanten die de moeite nemen hem aan te horen.
‘In deze zogenaamde Grondwet staat niets over het klompenma­kersgilde, over de hooivorkindu­strie, niets over de kruudkoekfa­bricage, laat staan over de streek­brandewijnnijverheid. Wat denkt u dat dat voor impact heeft op het oer-Hollandse kleinbedrijf?’
lk vraag de populaire politicus of hij de indruk heeft dat zijn ac­tie vruchten afwerpt.
‘O zeker’, weet de doctorandus. ‘Als de mensen na het shoppen thuiskomen, zullen ze zich op mijn woorden focussen en dan zullen ze constateren dat de waarheid van mijn boodschap on­ontkomelijk is.’
Hij trekt me in de beschutting van een portiek en haalt uit zijn zijtas een heupflacon gevuld met streekbrandewijn tevoorschijn. ‘Tijd voor een pierenverschrik­kertje’, kondigt hij aan. `Dat fol­deren gaat je niet in de koude kle­ren zitten.’
Als we een terras op de Groen­markt naderen, treffen we daar het jonge ding uit de achterban aan, ook druk doende met folde­ren.
‘Ik constateer dat mijn clubje niet stilzit’, zegt de vermaarde volksvertegenwoordiger. `Vraagt u haar maar eens om een foldertje.’ In de folder van het jonge ding staat te lezen dat de Lijst Malle­brootje ja zegt tegen de Europese Grondwet. ‘O.a. het klompenma­kersgilde zal er wel bij varen. Denk alleen maar aan al die Tur­ken, die nog op muiltjes lopen!’
`Zo coveren we beide kanten van de publieke opinie’, monkelt drs. Mallebrootje tevreden.”

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

‘Nee’ stemmen helpt niks: Europeaan blijf je toch! (de Razende Bol)