DE TAAL VAN GERARD REVE
Deze week kreeg ik van een lezer een citaat van Gerard Reve toegestuurd, gepubliceerd in Vox Justitiae, het personeelsblad van het Ministerie van Justitie. Onovertroffen humor:

“Toen ik rooms-katholiek werd, werd mijn haar, dat grijs begon te worden, opeens weer donkerblond. Mijn bloeddruk daalde, terwijl mijn jaarinkomen van die dag af fors bleef stijgen. Er blijven wel bezwaren, maar bij zoveel genade moet ik wel erkennen: de Kerk van Rome is de Ware Kerk.”

Ik meen dat Gerard Reve dit schreef in Brieven van een aardappeleter, maar het is me al bladerend toch niet gelukt deze meesterlijke passage terug te vinden.
Ook het volgende citaat is goed voor een schaterlach:

“Katholiek geworden in 1966, misschien per vergissing, maar verder geen rugklachten, en ook prima ontlasting”.

De lezer zal moeten toegeven: hier is niet tegenop te werken. Ik vond dit magistrale citaat zonder bronvermelding in Het is niet onopgemerkt gebleven. DE TAAL VAN GERARD REVE door Ton den Boon en Crétien Breukers, verschenen bij BnM Uitgevers in Nijmegen.
Nog een laatste voorbeeld van Reves weergaloze humor. In Brieven van een aardappeleter beantwoordt Reve op pagina 136 een brief van ds. C.B. Dekker, luchtmachtpredikant van de vliegbasis Gilze-Rijen. De dominee had nadere uitleg gevraagd omtrent Reves religieuze opvattingen, maar in zijn antwoord ging Reve daar nauwelijks op in. Wel vraagt hij in zijn brief van 2 oktober 1969 of de dominee wellicht voor Teigetje een luchtmachtuniform zou kunnen regelen, en dan heeft hij tenslotte nog dit verzoek:

”Zou ik ook, tegen vergoeding van te maken kosten, iemand zijn huis gebombardeerd kunnen krijgen? Het is het huis van Theun de Vries, Egelantiersgracht 66, Amsterdam C. (Jordaan). Het is een bovenhuis, dus het is wel precisiewerk.”

Of dominee Dekker deze humor in 1969 op volle waarde heeft weten te schatten, weet ik niet, maar ik moet er ook bij herlezing in 2006 nog steeds om lachen. De opmerking was overigens door Reve wel degelijk onaardig bedoeld. Tijdens de oorlog had Theun de Vries zich namelijk laatdunkend uitgelaten over de vader van Karel en Gerard van het Reve (“Vanter”), die hij – naar later bleek ten onrechte – van fascistische sympathieën betichtte. Na de oorlog zou hierdoor een langdurige vete ontstaan tussen Theun de Vries en Gerard Reve.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Nog een paar opmerkelijke citaten van Reve over GELOOF, gevonden in het hierboven genoemde boekje Het is niet onopgemerkt gebleven:

Geloven is het loslaten van elke zekerheid.
(Uitspraak in een interview in De Tijd , 15-4-1972)

Waarachtig geloof is belangeloos en vraagt niets, en smeekt zeker geen onheil af over anderen. (Brieven van een aardappeleter)

Het Calvinisme biedt ontroerende aspekten van menselijke inzet en moed, maar het heeft van ons land, eens een wereldcentrum van kunst, een puriteinse provincie gemaakt, waar nog steeds elke maat muziek en elk danspasje worden gewantrouwd.
(Brieven aan Josine M. 1981)

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Ter overdenking 254a

Dank aan de lezer die mij uit de droom hielp.
Het citaat van Gerard Reve in nr. 254 staat niet in Brieven van een aardappeleter maar in Verzamelde gedichten, eerste druk 1987.

APOLOGIE

Toen ik rooms-katholiek werd,
werd mijn haar dat grijs begon te worden,
opeens weer donkerblond.
Mijn bloeddruk daalde,
terwijl mijn jaarinkomen van die dag af fors bleef stijgen.
Er blijven wel bezwaren,
maar bij zoveel genade moet ik wel erkennen:
de Kerk van Rome is de Ware Kerk

(1977?)