Reflecties en oprispingen
oktober 2016

Van Zwarte Piet naar roetveegpiet
“Alles woelt hier om verand’ring en betreurt ze dag aan dag”. Weg daarom met Halloween, een sinistere uit Amerika overgewaaide griezelfeestdag. Het Reformatorisch Dagblad laat hierover geen twijfel bestaan.
Ook liberalen koesteren soms ideeën die ze niet aan het marktdenken ontlenen. Dat bleek dit voorjaar toen Halbe Zijlstra er lucht van kreeg dat de Hema overwoog in plaats van paaseitjes ‘verstop-eitjes’ te gaan verkopen. ‘Verloochening van de Nederlandse tradities’, vond hij. ‘Een knieval voor de islam’, twitterde een verontruste PVV-er.
Voor echte opwinding zorgt inmiddels het Zwarte-Pietdebat. Kon Rutte, aangesproken op zijn Piet-opvatting, twee jaar geleden nog argeloos zeggen ‘dat het nu eenmaal Zwarte Piet is en niet Groene of Bruine Piet’ – vandaag zou hij met dit simplisme niet meer wegkomen. Een echt regeringsstandpunt is er nog niet, maar de kwestie leeft wel binnen het kabinet. Zo hield Vice-premier Asscher bij De Wereld Draait Door een vurig pleidooi voor wat hij omschreef als acute uitfasering van Zwarte Piet. We moeten, vindt hij, overschakelen op de roetveegpiet. Dit dan weer zeer tot ongenoegen van Halbe Zijlstra die voor de camera van RTL sprak over een ‘moordaanslag op het Sinterklaasfeest’. Geen verstandige uitspraak, want toen hij daarmee in het tv-programma Pauw werd geconfronteerd, lukte het hem niet aan de andere gasten duidelijk te maken welke gevaren hij precies zag in de schoorsteenpieten van RTL.
Aandacht verdient dat in deze verhitte discussies de kinderen geen rol spelen. Eigenlijk vreemd. We mogen toch aannemen dat het de (klein)gelovigen niet zal ontgaan dat teksten van sinterklaasliedjes niet letterlijk moeten worden genomen. De meeste sinterklazen rijden niet over het dak. En wanneer de schoorsteen heeft plaats gemaakt voor centrale verwarming zal het aanbrengen van roetvegen op Piet’s gelaat door de kinderen als minder relevant worden ervaren. Slechts één ding is van belang: Piet moet voldoende pepernoten verstrekken. Verder is er niets aan de hand.
Nog een persoonlijke herinnering. Ik mocht in de sinterklaastijd mijn schoen zetten op het gasstel onder een opening die als een pseudo-schoorsteen kon worden aangemerkt. Ik heb daartegen de eerste keer bezwaar gemaakt, maar liet mijn bedenkingen varen toen daarna ‘s morgens de schoen smakelijk gevuld bleek. ([1])
     Tijdens mijn verblijf op de Antillen hoorde ik het ware verhaal van een daar wonend Nederlands gezin, dat op 5 december een blanke Sinterklaas had uitgenodigd, geassisteerd door een jonge zwarte Antilliaanse Piet. Toen de kinderen hem aanraakten zeiden ze teleurgesteld: “Hij is niet echt, want hij geeft niet af.”
Ik heb daar nog eens over nagedacht. Hier lijkt duidelijk sprake van discriminatie. Wie zwart is kan dus niet voor Zwarte Piet spelen. Over gelijke behandeling gesproken!

Fiscale Actualiteit
De Tweede Kamer besloot een commissie in te stellen die een mini-enquête gaat houden naar belastingontwijking en belastingontduiking. Zie Marginalia 01. Er was onenigheid over de omvang van de onderzoekopdracht. Pas toen de SP de eis liet vallen dat ook vertegenwoordigers van multinationals zouden worden gehoord, was er een meerderheid. Nu worden alleen getuigen uit de belastingwereld gehoord. Voorlopig staat alleen deelname van linkse partijen vast (SP, GroenLinks en PvdA). Uitgesproken tegenstanders van de mini-enquête (VVD, CDA en PVV) leveren geen vertegenwoordiger, waardoor – zoals Trouw (1 november 2016) opmerkt – de uitkomst van het onderzoek in waarde daalt. Dit blijf ik nog even volgen.

([1]) Om het volle rendement uit deze notities te halen wordt met klem geadviseerd kennis te nemen van Gerard Reve’s verhaal Een goede les, op mijn site opgenomen onder Ter overdenking 89. Dat verhaal is nog te beluisteren op internet als een van het viertal vertellingen van onze volksschrijver dat als motto meekreeg Ik bak ze bruiner.