Nederlands is een moeilijke taal. Ook ons idioom is lastig. Een paar recente citaten, afkomstig van Surinamers voor radio of tv:
“…Wij als oudere Surinamers moeten ook aan de computer, anders zullen wij achter het internet vissen.”
Vakbondsleider Derby: “Wij moeten op gepaste wijze blikken gooien naar de toekomst.”
Derby over Bouterse: ” …Je kunt zeggen dat hij volledig de lakens deelde.”

Deze kromspraak herinnerde mij aan KRO’s cabaret-programma Cursief uit de jaren zeventig, waarin Gerard Cox zich als Surinaams bewindsman tot de luisteraars wendde. Een act die nu vermoedelijk niet meer zou kunnen, maar destijds – mede door woorden met een w ‘vet’ uit te spreken – groot succes had. Enkele citaten.

Netty Rosenfeld: Thans volgt een uitzending van de overheid….. In onze serie uitzendingen over de rijksdelen overzee spreekt tot u de Minister van Feestelijkheden van Suriname, Zijne Excellentie Mr. Franklin Toeter Lampion
Gerard Cox:
Waarde versierders,
Ook Suriname heeft moederdag gevierd. Eén woord van dank schiet mij tekort aan al de vaders die dit belangeloos in de hand gewerkt hebben. Want al heel vroeg heeft vader het ontbijt in bed gedaan. O,o, wat zit moeder dan in haar sas…. En u weet wel, dat laat moeder zich niet tweemaal smaken. Dan zijn de kinderen aan de beurt. Van heinde en verre komen zij moeder op z’n best verwensen. Moeder is tot tranen toe beroerd, maar de pret wil nog niet drukken, want ook de taart komt thuis…Moeder mag dan zelf het hoogste punt aanbreken. Alle kaarsen worden in brand gesticht en de kindertjes… zij zingen in lichterlaaie om het hoogste lied. Ja, moeder mag niet klagen; zij wil wel, maar zij mag niet. En ra ra ra, wat er dan gebeurt. Dan wordt heel het huis door vader snel van kant gemaakt. Hij klopt, hij veeg, hij zuigt en slaat moeder dubbel van het lachen. Zo heeft heel Suriname moeder versiert tot diep in de nacht, want zoals één oud Surinaams gezegswijs zegt: als moeder piep is vader thuis!

Netty Rosenfeld: ….In onze serie uitzendingen over de rijksdelen overzee spreekt nu tot u de Minister van Verkeer en Waterstaat van Suriname, Zijne Excellentie Dr. Kalilak Wieldop Junior.
Gerard Cox: Ha, ha, automobielen,
De verkeersdrukte is ons náár het hoofd gestegen. Zij neemt vel over been toe. Onze wegen lijden dagelijks aan ernstige verstoppingen. En in de binnenstad slaat de walm je òm de oren. Wij zullen ons dus ernstig moeten bezuinigen. Dat wil zeggen en schrijven luisteraars, wie voortaan met zijn auto aan de bebouwde komt zal een bord zien met ‘maximaal vijftig’. Meer auto’s komen er niet in….. Al het andere gemotoriseerde wezen moet dan wachten bij de verstoplichten. Als die wijzen, twintig, dertig, honderddtien …wie niet weg is, is gezien…En hierin zal zeer streng de hand worden gestoken. Maar, zal men zeggen, de voetpadder. De voetpadder mag de oversteek pas wagen als hij de nikkerbol ziet springen op oranje. Ja, en dan heb ik ook nog slecht nieuws voor de jongens die één goede autobaan zoeken. Want op de koppensnellersbrug komt dit jaar geen nieuw wegdeksel. Maart er is één troos, wij gaan door met de klaverjas bij de Odemaarwijne. De kruising daar is nu platvloers, maar hij wordt vierbaans en dan kan iedereen gelijk oversteken. Dus het is: ruim baan voor de klaarkomers… Ten slotte wil ik nog één plei dooien voor de openbare vervoer. Eerst gaan wij onze trein een nieuwe naam geven en die noemen wij íntersittie en interstaattie. En zo gaan wij maar door met onze bezuiniging luisteraars, want zoals één heel beroemd, maar bekend Surinaams gezegswijs heeft gezegd: wie op de wegen wacht, wacht het langst!

Een tijdgebonden tekst. “Nikkerbol’ slaat op de al jaren geleden afgeschafte ‘knipperbol’. De ‘klaarkomers’ werden bedacht vanwege de ‘klaar-overs’, een term die nu ook al niet meer gebruikt wordt.