Gerard Reve 80 jaar
Manon Uphoff noemde Gerard Reve gisteren (13-12-03) de auteur die als geen ander ironisch en weemoedig over het menselijk leven kan schrijven: altijd leuk, altijd spot. Dank zij de video-opname kan ik het fragment citeren dat Manon Uphof uit een van Reve’s brieven voorlas. “Als ooit God mij ter verantwoording zou roepen, zou ik mij niet vrijwillig vernederen en niet in het stof vallen. Ik zou zeggen: “Ik heb gedaan wat ik kon. Ik heb maar één hoofd en maar één rechterhand gehad. Als u het niet goed vindt, schrijft u het dan maar zelf. U bent almachtig, alwetend en alkunnend, maar dat is geen verdienste. Ik heb alles wat ik kan met veel moeite moeten leren. Verdomd nog aan toe. Is het soms niet zo? “

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Reve’s overgang naar de RK-kerk werd niet door iedereen op volle waarde geschat. Naast zijn vrijmoedige interpretatie van katholieke dogma’s viel ook zijn visie op de inrichting van kerken en erediensten niet steeds in goede aarde. In Op weg naar het einde spreekt Reve over zijn kerkbezoek in Schotland (ik heb de spelling van Reve aangehouden):
“….zojuist ben ik naar de mis in de kleine rooms-katolieke kerk van dit vlek geweest, waarvan ik de naam niet weet. (Het is een beetje gek om speciaal naar beneden te gaan om die te vragen.) Hoofdzaak is, dat het kerkje een monstruositeit is, van buiten in gruwelijke pasteltinten afgepleisterd. Ook het interieur bevestigt mijn overtuiging, dat aan Rome, meer dan aan welk ander lichaam of instituut, de gave van het verzinnen van vloekende kleuren is toebedeeld. Zelden heb ik een priester zoals de horrel-, groot- en platvoet hier, zien rondspringen in een clownspak van zulk vuil geel en zo gemeengroen, om van het purper van de misdienaartjes maar te zwijgen. De ronde, onbedrukte en ongegomde postzegels waarin God zich, als alles goed gaat, ter nuttiging zal manifesteren, worden bewaard in een ongelooflijke constructie, een soort wieg van Humptie Dumptie (misschien wel verwant aan de voorgeschreven Kooi van Faraday volgens Nicolaas Kroese) waarvóór iemand, een kwestie van aankleden, een petticoat van flessengroene kaasdoek heeft gedrapeerd. Ik heb gehoord dat er in Amsterdam een tentoonstelling van lelijke gebruiksvoorwerpen wordt voorbereid. Ik vraag mij af, of men ooit een tentoonstelling van lelijke religieuze gebruiksvoorwerpen zou kunnen houden, waarop niet de Rooms-Katolieke Kerk zowel de eerste, tweede en derde prijs, alsook de lof wegens afzichtelijkheid van de jury zou wegdragen. En dan dacht ik nog wel dat ik, met het aanschouwen van de wandschilderingen in de kapel van Maria ter Nood te Heilo, het ergste gezien had.
(Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm u over ons.)

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –