Debatteren over evolutie of schepping?
Hoe is het leven op aarde ontstaan? Door toeval en Darwin’s survival of the fittest, of schiep God de aarde in zes keer 24 uur? Ik herinner mij dat dit op de knapenvereniging Nathanaël een geliefd onderwerp was voor een ‘inleiding’. Veel wijzer werden we daar natuurlijk niet van. We mochten al wel aannemen dat de scheppingsdagen eventueel ook tijdperken konden zijn geweest, maar dat loste niet alles op. Ook de tekst: “Duizend jaren zijn bij Hem als één dag”, bood geen afdoende verklaring. Hoe kon het licht op de eerste dag zijn geschapen en de zon pas op de vierde dag? Pas in de jaren zestig kwamen ‘in onze kringen’ serieuze discussies op gang onder aanvoering van hoogleraren aan de Vrije Universiteit. Ik heb nog een boekje met de intrigerende titel ‘Waar blijven we?, door Prof. Dr. J. Lever. (Die VU-hoogleraren hadden overigens wel wonderlijke namen: Lever, Hommes en Kuitert, maar dit terzijde)
Vijftig jaar later wil minister Maria van der Hoeven het debat nieuw leven inblazen. Ze vindt de evolutieleer ‘niet compleet’, omdat we nog zo veel ‘niet weten’ (de Volkskrant, 21 mei). Daarom wil ze een ‘dialoog’ tussen wetenschappers en aanhangers van de scheppingsgedachte. Ze is namelijk geïnteresseerd in Intelligent Design (ID), een Amerikaanse stroming die ‘een bewust ontwerp’ vermoedt achter het leven op aarde. ID houdt min of meer het midden tussen ‘evolutietheorie’ en ‘creationisme’, de opvatting dat het bijbelse scheppingsverhaal letterlijk moet worden genomen. Tegenstanders van de ID-gedachte noemen deze stroming ironisch creationism-lite en verwijten de aanhangers ervan alleen te ‘verklaren’ wat nog niet ontdekt is.
Mevrouw van der Hoeven mag natuurlijk geloven wat zij wil, maar ze doet er als minister m.i. onverstandig aan haar belangstelling voor ID te motiveren met een beroep op “de interculturele dialoog met moslims in Nederland”. Waarom zouden we moslims moeten opzadelen met problemen die ze niet hebben? In NRC/Handelsblad (04-06-05) betoogt Michiel Leezenberg dat de koran geen gedetailleerd scheppingsverhaal kent. Dus geen teksten in de trant van “Adam leefde 130 jaar en gewon Seth en leefde daarna nog 800 jaar; Seth leefde 105 jaar en gewon Enos en leefde daarna nog 807 jaar” enz., op basis waarvan je kunt afleiden dat God zo’n 6000 jaar geleden de wereld schiep. Ik zou zeggen: gun de moslims die voorsprong.
De evolutietheorie is tot nog toe de enige toetsbare en meetbare theorie die de wetenschap in de aanbieding heeft (ik bedoel dan uiteraard de wetenschap die zich bezig houdt met proefondervindelijk onderzoek). In De Groene Amsterdammer (3 juni 2005) las ik een interview met de fysicus Cees Dekker, winnaar van de Spinozaprijs 2003, die grote indruk op Mw. van der Hoeven heeft gemaakt. Cees Dekker zegt: “Uit mijn wetenschappelijke bevindingen weet ik dat het heelal uit de Big Bang ontstaan is. Maar behalve in een materiële werkelijkheid geloof ik ook in een geestelijke.[…] Een atheïstisch wereldbeeld vind ik te beperkt. Ik kan mij niet voorstellen dat materie automatisch de menselijke geest heeft opgeleverd die de werken van Shakespeare schreef en Beethovens muziekstukken componeerde.” Dekker is dan ook voorstander van een debat over de Intelligent Design-gedachte. Daar kan natuurlijk geen bezwaar tegen bestaan. Blijft wel de vraag of zo’n gedachtewisseling ons verder brengt. In NRC/Handelsblad (04-06-05) schrijft M. Oskar van Deventer: Een fundamentele vraag over het Intelligent Design concept is: wie heeft dan de Intelligent Designer ontworpen? Want het bestaan van zoiets als een Intelligent Designer, dat kan toch niet zomaar vanzelf gebeurd zijn? Volgens de briefschrijver is de Intelligent Designer ontworpen door wezens die ontstaan zijn door evolutie, namelijk de bedenkers van het Intelligent Design zelf. Zo is de cirkel weer rond.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Om over na te denken
De wetenschap helpt wonderen de wereld uit (Detmer Sipkema, Wageningen, Universiteit)
De beste stellingen staan bij de bouwmarkt (Ellen Thomassen, Universiteit Leiden)
Een mythe onderscheidt zich van de leugen door zijn schoonheid (ergens gelezen en onthouden)

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Op 10 juli zal Ivo de Wijs voor het laatst Vroege Vogels presenteren. Vroege Vogels (zondags van 8.00 tot 10.00) is een van de aardigste radio 1- programma’s (om in bed te beluisteren). De opvolger van Ivo de Wijs is Frank van Pamelen, ook iemand die als plezierdichter bekend staat.

OP & AF (Frank van Pamelen)
Opwindend was het en intiem
Zoals je die massage gaf
Maar wat je nu doet met mijn riem
Daar zakt mijn broek toch wel van af.