Ter overdenking 231

25 jaar CDA
“Dries van Agt was niet populair vanwege zijn beleid maar door zijn fraai archaïsch taalgebruik, waar het rijke roomse leven als het ware doorheen klonk: ‘als de wiedeweerga’, ‘sapristi mon cher’, puur Agtiaans.”
Aldus Philip Freriks in zijn inleiding op het tv-programma Profiel, uitgezonden 5 oktober 2005. Wie daarvan alsnog wil genieten moet de moeite nemen op internet via www.uitzendinggemist.nl te klikken op ‘zoek op titel’ bij de letter P. Dan verschijnt een lijst met onder andere: Profiel: Dries van Agt, met de mogelijkheid “bekijk”. De kijker komt niets tekort.
Van Agt begint met toe te geven dat hij wat vervreemd is van het CDA. De datum van oprichting kon hij zich niet herinneren. De fusie van KVP, ARP en CHU zag hij als een noodverband. De geslonken aanhang van die partijen dwong daartoe. De KVP ging van 50 zetels in 1963 naar 27 in 1972.
Interviewer: “Zag u ook iets in die fusie omdat u dacht: alleen met de KVP gaan we het niet redden, of zag u ook iets in het idee van het CDA?”
Van Agt: “Het was er allebei. In alle eerlijkheid: de eerste reden zou al voldoende zijn geweest. Met de KVP zullen we het niet redden […] Het andere was dus een bijproduct: een met smaak aanvaard en gesavoureerd bijproduct.”

Fragment uit een interview met Willibrord Frequin, jaren zeventig:
W.Fr.: “Wat zouden de voordelen zijn van u als lijsttrekker?”
Van Agt: “Geen.”
W.Fr.: “Over nadelen gesproken dan. U bent geen econoom. Vindt u niet dat u daarom een minder geschikte minister-president zou zijn, vooral gezien de ernstige economische problemen waarmee we de komende jaren nog te maken hebben?”
Van Agt: “Dat vind ik zeker. Als u nog meer van zulke vragen stelt waarmee ik het zo goed eens ben zal het interview niet lang duren, vrees ik.” 

Fragmenten uit recent interview
Interviewer: “Het is wel opvallend dat men het later wel had over het kabinet Van Agt-Wiegel, maar nooit over het kabinet Den Uyl-Van Agt.”
Van Agt: “Nee, terecht niet.”
Interviewer: “Want u deed niet mee?”
Van Agt: “Ik deed onvoldoende mee, in ieder geval, om een plaats naast Joop den Uyl te verdienen in de geschiedenis ….. en hij deed teveel mee om die plaats met mij te kunnen delen.”
Interviewer: “Had Ernst Hirsch Ballin gelijk toen hij zei dat bepaalde ethische kwesties zoals abortus en euthanasie bij christen-democraten nou eenmaal in veiliger handen zijn?”
Van Agt: “Ja……”
Interviewer: “U twijfelt toch een beetje?”
Van Agt: “Weet je wat het is…. Ik aarzel… ik kom over die aarzeling niet heen ….om de christenen bij uitsluiting te maken tot monopolisten van het goede… Dat durf ik niet…. Dat durf ik niet voor mijn verantwoordelijkheid te nemen.”
Interviewer: “Dus Hirsch Ballin had daar ongelijk in?”
Van Agt: “Ik denk dat deze grote denker deze bocht wat kort genomen heeft.”
Interviewer: “Begrijpt u iets van alle kritiek op Balkenende? Het is lang geleden dat een premier zo natiebreed onder vuur heeft gelegen.”
Van Agt: “Ja, dat is zo. Het heeft ook te maken met wat lijkt te zijn: zijn presentatie, een tekort aan engagement. Deze premier wekt geen emoties […] Hij straalt geen betrokkenheid uit. Hij heeft dat niet in zich en dat speelt hem parten en het doet hem geen goed. De man spreekt nooit onzin. Merendeels is het solide, begrijpelijke taal, een beetje voorspelbaar soms, maar goed, ja …. maar er trilt nooit een snaar in de diepte bij de luisteraar en dat is jammer.”
Aan het eind van het interview geeft Van Agt toe in de loop der jaren steeds meer vervreemd te zijn geraakt van het CDA. Voelt hij zich nog verbonden met het CDA? Van Agt: “Ik heb me er wel mee verbonden gevoeld.“ Daarna traag formulerend: “Ik was de eerste lijsttrekker… was de eerste premier… een tijdlang het boegbeeld – zo zei men het en zo was het eigenlijk ook wel – van dat CDA…ja ..ja .. het is verneveld voor me… “
Interviewer: “In welke mate? Ik bedoel, voelt u zich überhaupt nog verbonden met het CDA?”
Van Agt: “Ik betaal de contributie.”
Slotbeeld van het programma. Van Agt besluit zijn toespraak tijdens een congres van GroenLinks als volgt:
“Het zijn overigens slechts dwazen die nimmer van mening veranderen.”

 

Categorieën:Overdenkingen