Berichten van de Roggenbrood-Maffia
Volgend jaar komen er weer nieuwe spellingregels. Ik heb het herziene Groene Boekje nog niet in huis, maar wel via radio en krant van enkele veranderingen kennisgenomen. De regel die sinds 1995 voorschrijft dat we pannenkoek in plaats van pannekoek moeten schrijven, is weer gewijzigd. Ook in samenstellingen waarin die merkwaardige tussen-n niet hoefde te worden geschreven, wordt die nu ingevoerd. Het wordt nu kattenkruid en paardenbloem in plaats van kattekruid en paardebloem. In de reden van de wijziging ben ik niet geïnteresseerd. Een spellingregel die ertoe leidt dat eikenboom correct gespeld is en lindeboom fout (omdat het meervoud van linde zowel ‘linden’ als ‘lindes’ kan zijn), hoeft niet serieus te worden genomen. Een bezwaar van deze onzin is ook dat aan buitenlanders moet worden uitgelegd dat je de n in samengestelde woorden vaak niet uitspreekt: we hebben het over een koekebakker; niemand zegt koekenbakker. Waarom zonder noodzaak een spelling voorschrijven die maakt dat het woordbeeld niet spoort met de uitspraak?
Uit de herziene versie van het Groene Boekje blijkt dat een aantal woorden dat nog normaal mocht worden gespeld, voortaan ook aan de pannenkoekterreur wordt onderworpen: dronkelap wordt dronkenlap en hartelust wordt hartenlust. Dat juttenpeer voortaan wordt geschreven als juttepeer heb ik voor kennisgeving aangenomen. Zonder meer belachelijk is de vervanging van ideeënloos door ideeëloos.
De toepassing van de regels voor het gebruik van koppeltekens en hoofdletters, is er ook niet eenvoudiger op geworden. Een dominee die volgend jaar zijn preek volgens de officieel geldende regels aan het papier wil toevertrouwen, zal zich terdege in de spelling van het onfeilbaar woord moeten verdiepen. Het wordt straks Lieve-Heer (nu Lieveheer) en in plaats van onbijbels moet hij of zij schrijven on-Bijbels. Dat Farizeeën en Sadduceeën van hun hoofdletter worden beroofd, valt niet zo op, maar dat Christus voortaan als christus moet worden geschreven werd in het AD als ‘een in het oog vallende verandering’ aangemerkt. Weliswaar is de kerstman gepromoveerd tot Kerstman (stond in Trouw) maar dat lijkt mij onvoldoende compensatie. Zou hier niet een vraag voor een Tweede-Kamerlid in zitten? (NB: de spelling Tweede-Kamerlid is nu nog correct, maar het wordt straks Tweede Kamerlid zonder koppelteken)
Intussen is bekendgemaakt (NB: wordt straks bekend gemaakt, met spatie) dat we voortaan iedere tien jaar een spellingwijziging tegemoet kunnen zien.

Rudy Kousbroek: “Het is zoals ik al zo vaak heb gejammerd, de Roggenbrood-Maffia. Die zelfbenoemde machtsgroep van Nederlandse taalkundigen heeft geen taalgevoel en geen liefde voor het Nederlands. Maar dat geldt voor bijna iedereen in dit land. Mag ik een eigen dichtregel citeren: het is allenmaal, helenmaal, hopenloos.”

Remco Campert: “Aan de nieuwe spelling kon ik niet wennen, aan de nog nieuwere zal dat evenmin lukken. Mijn lot is in handen van correctoren. Ik lees dat jood Jood wordt als het om het specifieke volk gaat. Die Jood wordt echter weer jood, als het om een religieuze groep gaat. Wat schrijven we als het om een religieuze groep gaat, behorend tot een specifiek volk? Jjood?”

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

In Rondom Tien kwam een Surinamer aan het woord die verklaarde zich niets van de spellingregels te zullen aantrekken: “Ik doe niet aan mierenseks”. Als interessant nieuw woord voor ‘tatoeage rondom de bilspleet’ introduceerde hij ‘aarsgewei’. Daar kunnen we weer een volle week mee vooruit!