Over de Nederlandse identiteit
Nederland in twaalf moorden (auteurs: Jan Blokker, Jan Blokker Jr. en Bas Blokker) is een boeiend boek. Teleac maakte er een twaalfdelige televisieserie over, waarvan er inmiddels twee zijn uitgezonden. In de eerste aflevering zagen we hoe de gebroeders de Witt werden gelyncht en afgeslacht, de tweede ging over de Hollandse graaf Willem II, die in 1256 door opstandige West-Friezen werd doodgeknuppeld toen hij door het ijs was gezakt. Zondag a.s. (26-08-08) gaat het over Colijn, die als luitenant op Lombok in 1894 een opstand bloedig neersloeg. Tot eind december kunnen we o.a. nog verwachten: Bonifatius (‘de eerste Calvinist’), de martelaren van Gorkum, Theo van Gogh en de legendarische Van Speijk. Programma’s om naar uit te kijken. Volgens de Blokkers denken veel Nederlanders ten onrechte dat ze deel uitmaken van een volk dat altijd tolerant, nuchter en gastvrij is. Ze worden niet graag herinnerd aan moorden die het gevolg waren van intolerantie, hysterie of vreemdelingenhaat. De auteurs geven ook een verklaring: niets is zo wispelturig als de volksaard.

Verfrissende visies van de schooljeugd op onze geschiedenis
Liefhebbers van vederlichte lectuur kan ik een amusant boekje van geschiedenisdocent Oscar Westers aanbevelen. Hij verzamelde ‘fantastische antwoorden’ van leerlingen op vragen over geschiedenis en staatsinrichting. Het werkje is getiteld: Hoe de Duitsers dapper standhielden in Vietnam en werd van een lezenswaardig voorwoord voorzien door Maarten van Rossem. De onjuiste antwoorden die in dit boekje zijn verzameld zijn, aldus Van Rossem, in de allereerste plaats vermakelijk. Daarbij moet wel worden aangetekend dat ze alleen vermakelijk zijn voor mensen die de juiste antwoorden kennen. Dat betekent dat de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking dit boekje niet hoeft te kopen. Wanneer de lezer uitgelachen is over de aandoenlijke en soms zelfs creatieve onwetendheid van Oscar Westers’ leerlingen rijzen twee vragen waarbij wat zorgelijker moet worden gekeken: hoe komt het dat zoveel leerlingen kennelijk zo weinig weten en hoe erg is dat eigenlijk? Dat laatste valt volgens Van Rossem mee, want “de modale burger heeft nu eenmaal weinig belangstelling voor welke wetenschap dan ook, met uitzondering natuurlijk van de voetbalwetenschap.” Een kleine selectie:

Noem drie argumenten die achttiende-eeuwers gebruikten om slavernij te verdedigen.
Vrijheid, gelijkheid en broederschap – Vmbo Theoretische Leerweg (TL) 2

Verklaar het begrip ‘Koude Oorlog’ en leg uit waarom het moeilijk is precies aan te geven wanneer de Koude Oorlog is begonnen. Het waren strenge winters die veel mensen het leven hebben geëist. De vraag is: wanneer waren de winters het strengst – Vmbo TL 2

Leg uit waarom Stalin en Hitler, ideologisch gezien aartsvijanden, elkaar toch op een bepaalde manier bewonderden. Ze waren allebei socialistisch en Hitler was ook nog eens nationaal – VWO 3

Leg uit welke invloed de televisieverslaggeving heeft gehad op het verloop van de oorlog in Vietnam.
Vietnam wist waar de Duitsers ongeveer zaten, van welke kant ze zouden aanvallen enz. Zo konden ze zich er beter op voorbereiden – Havo 4

Geef een omschrijving van het begrip ‘Reformatie’.
Dat was toen een groep die tegen sommige ideeën van de kerk was, en een eigen kerk begon met hun eigen beeld van hoe het moest, de regeformateerde kerk – Havo 4

Wanneer en door wie is Nederland bevrijd? Leg je antwoord uit.
– In 1945 door de Japanners en Amerikanen. Die kwamen met een boot en gingen toen vechten met de Duitsers. Toen gingen de Duitsers in Amerika verder vechten. – Havo 3
– 10 mei 1940 door Denemarken. – Havo 3

Welke twee partijen stonden in de Republiek tijdens de burgeroorlog van 1784-1787 tegenover elkaar? Patriotten tegenover het gezin van de prins. – Vmbo TL 2